Versterken positief sportklimaat: doen en leren bij USV Hercules en SV Vechtzoom

Een van de doelen van het Utrechts Sportakkoord is pedagogische versterking van “sportaanbieders” (waaronder verenigingen) vanuit positieve sportcultuur. USV Hercules en SV Vechtzoom gaan vanaf september 2020 – in samenwerking met SportUtrecht, de Sportpedagoog, Kinderopvang Ministek, FC Utrecht en de KNVB – aan de slag met gerichte activiteiten voor het versterken van een positief sportklimaat binnen de vereniging.  De Universiteit van Utrecht zal de impact hiervan monitoren. Hercules vertelt over de plannen.

“We gaan samenwerken aan een beproefde aanpak voor de realisatie van een positief sportklimaat bij sportverenigingen, in diverse omstandigheden. We willen inzicht in wat wel en niet werkt, en welke interventies resultaat opleveren bij de specifieke doelgroepen in de vereniging (spelers, trainers, leiders, ouders en verenigingskader). Uiteindelijk willen we onze ervaringen actief delen met andere verenigingen. We delen iedere seizoenshelft onze ervaringen (en monitoringsresultaten) in bijeenkomsten met andere verenigingen, en andere geïnteresseerden. Onze partners (SportUtrecht, FC Utrecht en KNVB) kunnen deze bijeenkomsten organiseren en via het netwerk de geïnteresseerde clubs bereiken. De Universiteit neemt het voortouw in het verwerken van de ervaringen en resultaten in een aanpak en tools die voor andere sportaanbieders (en voor de wetenschap) relevant zijn.

Waarom?
Bij USV Hercules (en SV Vechtzoom) zijn we ervan overtuigd dat we onze mooie voetbalsport nog veel leuker en leerzamer kunnen maken, wanneer we er voor zorgen dat kinderen in een positief sportklimaat kunnen sporten en zich kunnen ontwikkelen. We willen een stimulerende leeromgeving creëren waarin zowel sportieve als de persoonlijke ontwikkeling van onze jeugdspelers vergroot wordt. De potentie van de (voetbal)sport als ontwikkelomgeving is ongekend. In onze ogen vooral door ‘de gouden driehoek’ van de sport.

1. Plezier

Plezier maken is de reden waarom kinderen veelvuldig spelen en sporten, en blijven sporten. We hoeven maar op de velden te kijken om te zien hoe gemakkelijk kinderen (en volwassenen) plezier beleven aan sport. Maar we zien natuurlijk ook dat teveel spelers op enig moment stoppen omdat ze hun plezier verliezen. Dat is jammer. Daar kunnen we bij veel spelers iets aan doen.

2. Ontwikkelen

Sport, en in het bijzonder voetbal, biedt een enorm rijke ontwikkelomgeving:

• allereerst leer je natuurlijk de sport technisch en tactisch onder de knie krijgen. Omdat sport zo zichtbaar is, levert dit ook de ervaring van leren en progressie maken op.
  • daarnaast leert iedere sporter veel over zichzelf, over z’n mentale- en sociale functioneren, zoals:
    • functioneren binnen een groep of team
    • nemen van verantwoordelijkheid
    • organiseren, problemen oplossen,
    • omgaan met tegenslag, winst en verlies

Het lijkt sterk op de 21first century skills die geacht worden cruciaal te zijn om te kunnen participeren in de hedendaagse samenleving.

• sportende kinderen leren omgaan met diversiteit. In onze samenleving van ‘bubbels’ is het sportveld (zeker het voetbalveld) en de sportclub de plek waar de hele samenleving elkaar tegenkomt. Daarmee is sport ook een vorm van burgerschapsvorming: leren omgaan met de maatschappelijke diversiteit, en samen daarvoor productieve omgangsvormen ontwikkelen.

• Het ontwikkelen van een gezonde leefstijl door bewegen en sociaal contact

3. Prestatie

Een belangrijke reden voor de kracht van sport is de ingebouwde prikkel tot prestatie. Wedstrijdjes, je steeds weer willen meten aan anderen, is een wezenskenmerk van de sport en ligt aan de basis van plezier en de motivatie om te leren; alles te geven, en je zo steeds weer te ontwikkelen. Daarmee is Prestatie een onlosmakelijk onderdeel van de gouden driehoek. Sterker, het drijft het plezier en ontwikkeling op. Dit maakt sport tot zo’n krachtige leeromgeving

Naast de 3 pijlers (Plezier, Ontwikkeling en Prestatie) van ons positief sportklimaat, vinden wij het de verantwoordelijkheid van de club om een veilig en pedagogisch verantwoorde sportomgeving te creëren, aangezien de sportclub een belangrijke opvoedkundige omgeving is. Wij denken dat een positief sportklimaat binnen de vereniging de sfeer nog meer zal verbeteren waardoor er meer binding met onze (jeugd)leden ontstaat. Dit straalt ook uit naar buiten!

Hoe?
USV Hercules Veldvoetbal heeft de ambitie om vanaf seizoen 2019/2020 gericht naar een positief sportklimaat toe te werken. Binnen Hercules zijn hiervoor 2 aandachtspunten:

• Technisch

Op technisch gebied hanteren we de benadering van Gelijke Kansen, in samenwerking met de KNVB en FC Utrecht. We richten de trainingen vanaf seizoen 2019/2020 zo in, dat alle spelers (t/m JO12) in principe hetzelfde (basis)trainingsaanbod van goede kwaliteit krijgen. Alle spelers krijgen een meer gevarieerde trainingsomgeving en dat we meer maatwerk kunnen leveren.

Hercules beoogt hiermee het plezier en de ontwikkelkansen voor alle spelers te vergroten en daarmee ook de uitval van kinderen (met name op de middelbare school) te verminderen. Hercules wil, als hoogst spelende club van Utrecht, ook een voortrekkers- en voorbeeldfunctie vervullen voor andere clubs in de stad en regio.

• Sportklimaat

Hercules beseft dat Gelijke Kansen weinig zin heeft als we niet ook aandacht schenken aan het sportklimaat. Hercules beschikt al over een goed functionerende Commissie Gedrag & Sportiviteit. Zij onderzoeken systematisch incidenten waar leden (en/of familie) van Hercules bij betrokken zijn, en geven het bestuur advies over te nemen sancties of acties.

Sinds een half jaar is binnen Hercules ook het team Positief Sportklimaat (PSK) actief, mede ondersteund door Sportpedagoog Jan Pieter Tuininga. Vanuit het Team zijn enkele interventies in teams en bij trainingen gedaan op basis van observaties.

Het team PSK werkt nu aan een plan waarin een samenhangende set van activiteiten voor elk van de doelgroepen wordt georganiseerd.

Er is een samenwerkingsverband tussen USV Hercules en SV Vechtzoom. De basisinfrastructuur bij Vechtzoom is anders dan bij USV Hercules. We willen onderzoeken op welke manier Vechtzoom kan aansluiten bij activiteiten die we vanuit Hercules ontwikkelen. Trainers en teamleiders van Vechtzoom kunnen bijvoorbeeld aansluiten bij activiteiten voor trainers en teamleiders van Hercules. En we bekijken continu of activiteiten die we bij Hercules ondernemen, ook geschikt kunnen zijn bij Vechtzoom. En andersom.

Wat?
Om een positief sportklimaat mogelijk te maken hebben we iedereen binnen de vereniging nodig; bestuurders, trainers, kader, ouders en de spelers zelf natuurlijk. We zullen dan ook met hun gesprek gaan over wensen, verwachtingen en verantwoordelijkheden die passen bij het versterken van het positieve sportklimaat. Tijdens het seizoen zullen verschillende interactieve bijeenkomsten worden georganiseerd voor trainers, kader en ouders. Onze aandacht zal vooral liggen op het pedagogisch handelen van trainers, teamleiders en coaches. Zij hebben, samen met de ouders, de grootste invloed op Plezier, Ontwikkeling en Prestatie van de spelers. Aan de hand van individuele coachgesprekken, intervisie, observaties en themabijeenkomsten gaan we aan de slag met de sportspecifieke en pedagogische kwaliteiten van het kader. Interviews en vragenlijsten zullen gebruikt worden om ouders en spelers te betrekken bij het vormgeven van het positieve sportklimaat binnen Hercules en Vechtzoom. De (onderlinge) betrokkenheid van spelers wordt verder gestimuleerd door teamsessies.

Door onze samenwerking met FC Utrecht, KNVB, SportUtrecht en de kinderopvang kunnen we externe expertise inzetten om de verschillende doelgroepen binnen de vereniging te inspireren om hun bijdrage te leveren aan het versterken van het positieve sportklimaat binnen de vereniging. Want,

HET PLEZIER, DE ONTWIKKELING EN PRESTATIE VAN HET VOETBALLENDE KIND STAAT CENTRAAL!

© Foto: Fotostudio Red Green Blue